|
Ryn - Zamek Krzyżacki
Najstarsze informacje o Rynie pochodzą z Kroniki Wiganda z Marburga
z 1377r, i ten rok przyjmuje się , za początek budowy ryńskiego zamku (niektóre
źródła podają 1376r. , a prace archeologiczne sugerują, że nastąpiło to
o cale 100 lat wcześniej).

Zamek zbudowano na wzgórzu najprawdopodobniej w miejscu istniejącego
niegdyś
galindzkiego grodu, pomiędzy dwoma jeziorami, z których
jedno - Ołów, stanowiło naturalną fosę. Ponoć jezioro i zamek przypominały
Krzyżakom
rzekę Ren (Rhein) i.zamki nad nią stojące
- stad być może wzięła się nazwa Ryn - ale to tylko legenda. Jak było na
prawdę- nikt nie wie. Pod koniec XIVw. Zamek stał się siedzibą
Komturii
i jego znaczenie wyraźnie wzrosło. Pierwszym ryńskim Komturem był Fryderyk
von Wallenrod. W dwa lata po wybudowaniu zamku ówczesny Wielki Mistrz
Zakonny Winrich von Kniprode przybył do Rynu, aby zlustrować
i .przejąć zamek, a powrócił do Malborka
drogą wodną. W ten sposób od 1378r Ryn miał połączenie z
.Bałtykiem.
Oprócz funkcji militarnych zamek pełnił rolę administracyjno-gospodarczą
, zaopatrując Zakon m.in. w ryby, miód i mięso dzikiej zwierzyny. Mimo
strategicznego położenia , grubych murów i.masywnej
konstrukcji zamek nie oparł się oblężeniu powstańców Związku Pruskiego
w połowie XVw. Ocalałych, zbiegłych Krzyżaków bezlitośnie topiono w okolicznych
jeziorach i bagnach. W.krzyżackie władanie
powrócił po niespełna roku, odbity przez zaciężne wojska. Wraz z zamkiem
rozwijała się osada (podzamcze), która dała początek przyszłemu
miastu. W końcu XVw. podzamcze otrzymało prawo osiedla targowego, co w
znacznym stopniu przyczyniło się do jego rozwoju. W.XVIw.
Ryn stal się centrum administracyjno-osiedleńczym.
Po likwidacji Zakonu utworzono tu Starostwo Prus Książęcych.
Niestety najazd Tatarów w połowie XVIIw. rozwiał wszelkie marzenia
o.dalszym rozwoju. Najeźdźcy część mieszkańców
wzięli w jasyr, resztę wycięli w pień, pustosząc i
.paląc osadę. Ocalał jedynie zamek. W pół wieku później epidemia
dżumy dokonała tak wielkich spustoszeń , że niektóre wsie wyludniły się
niemal całkowicie. Pozostali przy życiu mieszkańcy opuszczali swoje domostwa
chroniąc się w pobliskich lasach.
W 1723 roku Ryn otrzymał prawa miejskie. Miało to ułatwić odbudowę i
stanowić bodziec do dalszego rozwoju.Przybywającym tu osadnikom oferowano
wiele przywilejów. Przyznawano bezpłatnie plac pod budowę domu, pokrywając
jedną trzecią kosztów. Zezwalano na bezpłatny wyrąb drzew itd.
Do końca XVIIIw. Ryn był miastem czysto polskim. W XIXw. zaczęto prowadzić
systematyczną i stanowczą akcję germanizacyjną. Sprowadzano nowych osadników
z Niemiec, ograniczając lub nawet zakazując osiedlania Polakom. W połowie
XIXw. stosunek ludności polskiej do niemieckiej wynosił 2 do 1. Podczas
ogłoszonego w 1920r. plebiscytu za Polską nie padł już ani jeden głos.
W mieście znajdują się i inne obiekty zabytkowe: wiatrak
holenderski , młyn oraz wiele kamieniczek.
Obecnie zamek po gruntownym remoncie został zaadaptowany na hotel. |