|
MAZURSKI PARK KRAJOBRAZOWYKrutyń k/ Mikołajek - MAZURY
MAZURSKI PARK KRAJOBRAZOWY
REZERWATYCzapliniec - rez. ornitologiczny, pow. 17,10 ha; chroni ponad 200 letni drzewostan sosnowy, gdzie niegdyś była kolonia czapli siwej.Czaplisko - Ławny Lasek - rez. ornitologiczny, pow. 7,62 ha;
chroni ponad 200 letni drzewostan sosnowy, gdzie niegdyś była kolonia czapli
siwej.
Jezioro Lisunie - rez. florystyczny, pow. 15,78 ha; obejmuje silnie zarastające jezioro i.stanowiska rzadkich roślin wodnych. Jezioro Łuknajno - rez. faunistyczny, pow. 709,97 ha; chroni jedną z największych ostoi łabędzia niemego w Polsce. Od wiosny do jesieni stale przebywa tu kilkaset łabędzi (do 2500). Można tu obserwować ponad 175 gatunków ptaków, z których 95 gniazduje. W 1977 r. zostało uznane przez UNESCO za rezerwat biosfery (MaB), a w 1978 r. wpisano jezioro na listę międzynarodowych rezerwatów Konwencji RAMSAR. Jezioro Warnołty - rez. krajobrazowo-ornitologiczny, pow. 373,3 ha; chroni płytkie zarastające jezioro, stanowiące odnogę Śniardw. Jest to miejsce lęgowe wielu gatunków ptaków wodno-błotnych oraz miejsce żerowania rzadkich gatunków ptaków drapieżnych. Królewska Sosna - rez. leśno-torfowiskowy, pow. 103,76 ha; chroni
ponad 200 letni starodrzew sosnowy z domieszką dębu szypułkowego, świerka
i brzozy brodawkowatej oraz 3 jeziorka dystroficzne z reliktową florą torfowisk
wysokich. Atrakcją turystyczną jest obumarła pomnikowa sosna oraz dąb szypułkowy
zwany Dębem Karola Małłka.
Krutynia - rez. krajobrazowo-leśny, pow. 273,12 ha; utworzony dla ochrony zróżnicowanego krajobrazu polodowcowego Jeziora Krutyńskiego i górnego odcinka rzeki Krutyni (2,5 km) wraz z przyległymi lasami liściastymi i mieszanymi. Osobliwością rezerwatu jest krasnorost - Hildenbrandtia rivularis porastający kamienie i gąbka słodkowodna - Euspongilla lacustris. Krutynia Dolna - rez. krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny, pow. 969,33 ha; obejmuje dolny odcinek rzeki Krutyni i jeziora: Gardyńskie, Malinówko, Dłużec i Smolak oraz przyległe lasy, torfowiska i łąki. W obrębie rezerwatu Krutynia jest szeroka ok. 25 m i głęboka 2-5 m. Pierwos - rez. krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny, pow. 605,48
ha; chroniący zróżnicowane ekosystemy leśne, torfowiskowe i wodne. Ochroną
objęto płytkie, zarastające jezioro Pierwos, strumienie Pierwos, Gardynkę
oraz ujściowy odcinek rzeki Krutyni, gdzie występują rzadkie rośliny i
zwierzęta.
Strzałowo - rez. leśny, pow. 14,12 ha; utworzony dla zachowania fragmentu lasu mieszanego. Spotykamy tu sosny o ładnym pokroju i dużej wysokości - 33 m. Zakręt - rez. torfowiskowo-leśny, pow. 105,8 ha; chroniący 3 jeziorka dystroficzne z reliktową florą torfowisk wysokich oraz otaczające lasy sosnowe z domieszką dębu szypułkowego w wieku 200 lat. Jeziorka pozwalają prześledzić zarastanie powierzchni wodnej i tworzenie się torfowisk z charakterystycznymi pływającymi wyspami (odrywające się fragmenty torfu).
UŻYTKI EKOLOGICZNEWszystkie wyspy na jeziorach Parku w części byłego województwa suwalskiego, z wyjątkiem wysp objętych inną formą ochrony przyrody (parki narodowe, rezerwaty) oraz wysp wykorzystywanych rolniczo i wysp posiadających trwałą zabudowę. Wyspy leżą w granicach gmin Ruciane Nida, Mikołajki, Pisz, znajdują się w administracji Nadleśnictwa Maskulińskie i Pisz. Są to leśne wyspy jezior takich, jak Śniardwy, Tuchlin, Mikołajskie, Bełdany. Na Wyspie Kamieńskiej znajduje się stanowisko rzadkiej rośliny, jak kokorycz pełna. Wyspy Czarci Ostrów i Piaseczna są stanowiskami archeologicznymi.
Grąd Wygryny, gmina Ruciane Nida, Nadleśnictwo Maskulińskie, leśn. Ukta. Na powierzchni 18.78ha chroniony jest fragment unikalnej w płn.-wsch. Polsce odmiany grądu z kokoryczą pełną. Torfowisko Zełwągi, gmina Mikołajki, Nadleśnictwo Maskulińskie, leśn. Baranowo. Ochroną objęte jest stanowisko wierzby borówkolistnej, liczące około 400 pędów. Wierzba rośnie tu na torfowisku przejściowym pod okapem kilkudziesięcioletniego drzewostanu sosnowego. Prawdowskie Wzgórze, gmina Mikołajki, Nadleśnictwo Maskulińskie,
leśn. Mikołajki. Ochroną objęte jest piaszczyste wzgórze o powierzchni
1.5 ha, z występującym licznie rojnikiem pospolitym. Rojnikowi towarzyszy
tu cała kolonia roślin ciepłolubnych.
Łąka Krutynia, gmina Ruciane Nida, Nadleśnictwo Maskulińskie, leśn. Ukta. Łąka stanowi enklawę w rezerwacie przyrody "Krutynia Dolna". Jest to ekstensywnie użytkowana, wilgotna łąka z licznie występującymi storczykami, szerokolistnym i krwistym. Jeziorko dystroficzne Zaułek, leżące koło miejscowości Stare Kiełbonki w gminie Piecki, Nadleśnictwo Strzałowo, leśn. Prusinowo. Ochroną objęto małe jeziorko z otaczającym lasem o pow. 26.47 ha. Taflę wodną otacza torfowisko wysokie z reliktową florą polodowcową. Łąki Morysie, gmina Piecki, obr. Lipowo, o pow. 19.7 ha. Są to śródleśne łąki, stanowiące enklawę w rezerwacie przyrody "Pierwos". Z bardziej interesujących roślin występuje tu pełnik europejski.
POMNIKI PRZYRODYPomnikami przyrody na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego uznano do 1998 r. 93 obiekty. Są to najczęściej stare dęby, występujące pojedynczo lub w grupach, o ciekawych kształtach sosny, malownicze aleje lipowe i głazy narzutowe. Część z nich można łatwo zobaczyć, gdyż znajdują się we wsiach, aleje doprowadzają do miejscowości i osad lub zabudowań leśniczówek. Stare drzewa, aleje oraz zadrzewienia śródpolne (jabłonie, grusze, jarzębiny i inne), które pełniły kiedyś oprócz dekoracyjnej roli w krajobrazie, ważną rolę jako miejsca odpoczynku i schronienia w czasie posiłków pracujących w polu ludzi i zwierząt, są nieodzownym elementem w kształtowaniu malowniczego mazurskiego krajobrazu. Niekiedy wiążą się z nimi legendy, uczucia ludzi, którzy w ich sąsiedztwie przeżyli życie lub upamiętniają imiona zasłużonych ludzi w naszym regionie. Godnymi obejrzenia i łatwymi do odszukania w terenie są między innymi: "Zakochana Para", para drzew, gdzie dąb obejmuje konarami sosnę, rosnąca 200 m na zachód od wsi Krutyń, przy drodze prowadzącej do "Krutyńskiej Plaży" nad Jeziorem Mokrym; dąb szypułkowy - obw. 200 cm, wys.18 m, sosna zwyczajna - obw. 275 cm, wys. 18 m, "Mazurski Dąb Bartny", dąb bartny, we wnętrzu którego pszczoły założyły barć; pszczoły wymarzły w czasie ostrej zimy w 1979 r., dąb zachował nadal status pomnika; dąb szypułkowy - obw. 315 cm, wys. 28 m, "Dąb nad Mukrem" im. Karola Małłka, rosnący na wschodnim brzegu Jeziora Mokrego w rezerwacie "Królewska Sosna", ok. 1 km od miejscowości Zgon, przy drugiej zatoce od Zgonu; dąb szypułkowy - obw. 520 cm, wys. 30, "Królewska Sosna", martwa, przy drodze biegnącej wzdłuż Jeziora Mokrego na wschodnim brzegu naprzeciwko ścieżki prowadzącej do "Dębu nad Mukrem", ok. 1 km od miejscowości Zgon; sosna zwyczajna - obw. 360 cm, wys.35 m, Głaz narzutowy - różowy granit na płw. Kusnort na południowy wschód od Mikołajek, największy głaz narzutowy w Mazurskim Parku Krajobrazowym, obw. 1 215 cm, wys. 2 m.
ŚCIEŻKI PRZYRODNICZEW celu poznania przyrody Mazurskiego Parku Krajobrazowego, opracowano kilka ścieżek przyrodniczych. Część z nich została oznakowana w terenie i opisana w krótkich informatorach, w które zaopatrzyć się można, wyruszając w drogę.I KRUTYŃ - OKOLICERezerwat - "Zakręt" - ścieżka prowadzi przez rezerwat torfowiskowy "Zakręt", wokół jednego z trzech jeziorek dystroficznych. Umożliwia poznanie roślinności torfowiskowej z osobliwością roślinną, jaką jest owadożerna rosiczka oraz podziwianie "pływających wysp torfowiskowych". Ścieżka dostosowana jest do poruszania się wózkami inwalidzkimi. Długość ścieżki - ok. 3 km + 0,5 km - powrót do Krutyni.Rezerwat - "Krutynia" - ścieżka prowadzi z miejscowości Krutyń
przez rezerwat Krutynia, wzdłuż brzegu rzeki, do Jeziora Krutyńskiego.
Ścieżka umożliwia poznanie krajobrazu kształtowanego przez ostatnie zlodowacenie.
Rzeka płynie tu malowniczym jarze, porośniętym przez lasy mieszane. W rezerwacie
spotkać można zimorodki, wydry, norki amerykańskie oraz poznać rośliny
runa leśnego. Na kamieniach w rzece Krutyni zobaczyć można krasnorost ldebrandtia
rivularis, świadczący o czystości wody. Długość ścieżki - ok. 2,5 km +
2,5 km - powrót do Krutyni.
Krutyń - Zgon - ścieżka przyrodnicza prowadzi na zachód od wsi Krutyń, wzdłuż wschodniego brzegu mezotroficznego Jeziora Mokrego oraz przez rezerwat "Królewska Sosna". Umożliwia poznanie przyrody rezerwatu "Królewska Sosna" i podziwianie pomnikowych drzew: "Zakochana Para", "Dąb nad Mukrem im. Karola Małłka", "Królewska Sosna", która jest już martwym drzewem. Długość ścieżki ok. 8 km + 4 km - powrót do Krutyni. Krutyń - Rosocha - ścieżka prowadzi z Krutyni na południe wzdłuż rzeki Krutyni, a następnie wśród lasów i młodników w kierunku wsi Zgon, aż do śródleśnych, torfowiskowych jeziorek, otoczonych borem bagiennym. Ścieżka umożliwia poznanie różnic pomiędzy naturalnym i hodowlanym lasem oraz poznanie różnowiekowych hodowli leśnych. Długość ścieżki - ok. 6,5 km + 4 km - powrót do Krutyni. Rosocha - Wojnowo - ścieżka prowadzi przez głazowiska koło wsi Rosocha i wsi Wojnowo, wchodzące w skład moreny czołowej, ciągnącej się wzdłuż drogi Zgon - Ruciane. Można porównać tu morenę czołową zbudowaną z dużych bloków skalnych z sandrową równiną, rozciągającą się na południe od szosy Zgon - Ruciane. Wycieczkę zakończyć można zwiedzeniem zabytków architektury sakralnej i mieszkalnej rosyjskich osadników z połowy XIX wieku, we wsi Wojnowo. Długość ścieżki ok. 3km + ok. 11 km - powrót do Krutyni. II MIKOŁAJKI - OKOLICERezerwat - "Jezioro Łuknajno" - to ścieżka przyrodnicza, prowadząca od cmentarza w Mikołajkach do wież widokowych nad Jeziorem Łuknajno. Wieże widokowe umożliwiają obserwację łabędzi zatrzymujących się na jeziorze, w czasie wędrówek (do 2 500 osobników) oraz innych ptaków wodno-błotnych, a także ptaków drapieżnych. Atrakcją rezerwatu jest możliwość obserwacji żerującego bielika. Długość ścieżki - ok. 6,5 km + 4 km - powrót do Mikołajek.
MUZEUM PRZYRODNICZEW centrum wsi Krutyń, w zabytkowej stodole mazurskiej znajduje się Muzeum Przyrodnicze, które przedstawia zwierzęta, występujące na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Kolekcja liczy niespełna 200 eksponatów i stale powiększa się. Przeważają wśród nich ptaki: drapieżne, krukowate, wodne. Zwierzęta, które trafiają do naszego muzeum są najczęściej ofiarami zderzenia się z samochodami poruszającymi się po drogach Parku, ogrodzeniami, liniami energetycznymi (duże ptaki). W sieciach rybackich i kłusowniczych giną często ptaki wodne. W opracowaniu znajduje się ekspozycja florystyczna. Przyroda Parku prezentowana jest również w fotografii przyrodniczej Waldemara Bzury oraz w formie referatów, pokazów slajdów. Muzeum czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-15.00, a w okresie letnim również w soboty i niedziele, ale niesystematycznie.
TRASY ROWEROWE19 km JEZIORO MOKRETrasa rowerowa, która prowadzi wzdłuż brzegów Jeziora Mokrego. Przejeżdżając przez rezerwat "Królewska Sosna" można poznać osobliwości florystyczne tego rezerwatu, do których należą pomnikowe drzewa: "Królewska Sosna" i "Dąb im. Karola Małłka", dystroficzne jeziorka śródleśne z reliktową florą postgacjalną torfowisk wysokich i przejściowych. Zobaczyć tu można miejsca wczesnego osadnictwa. 10 km REZERWATY KRUTYŃSKIE
17 km KULTUROWO-HISTORYCZNA
28 km ERNSTA WIECHERTA
12 km KADZIDŁOWO - DOLNA KRUTYNIA
27 km LEŚNICZÓWKA PRANIE
|
|
|
